Filozofia grecka – jak ją poznać?

filozofia grecka
Na pytanie: czym jest filozofia grecka, przeciętny abiturient mógłby wymienić szkoły stoickie czy epikurejskie. Jednak to, co jest przedstawiane w szkołach to tylko mały wycinek całej greckiej przygody | fot.: Fotolia

W szkole podstawowej, gimnazjum czy liceum zawsze do czynienia można było mieć z tematami oscylującymi wokół starożytnej Grecji. Niestety, zazwyczaj nie były to zazwyczaj szczególnie porywające zagadnienia. Kiedy więc ktoś ma okazje do styczności z kulturą grecką już w dorosłym życiu, może odczuwać pewien resentyment. Czytając książki, które pomagają zgłębić duchową sferę człowieka, często można znaleźć odniesienia do starożytnych, hellenistycznych filozofów. Trudno się dziwić. To właśnie w takim miejscu jak Grecja, w tym konkretnym okresie panowały najkorzystniejsze warunki do rozwoju filozofii. Brak potrzeby ciągłej walki o przeżycie spowodował możliwość refleksji nad człowiekiem i nad światem. Refleksji, która w dzisiejszych czasach może być niezwykle cenna. 

Szkolne przedstawienie to tylko wycinek filozofii greckiej

Na pytanie: czym jest filozofia grecka, przeciętny abiturient mógłby wymienić szkoły stoickie czy epikurejskie. Jednak to, co jest przedstawiane w szkołach to tylko mały wycinek całej greckiej przygody. Najsławniejsi filozofowie greccy to Arystoteles i Platon. W szkołach niewiele się o nich mówi, albo „przerabia” posługując się hasłami. A przecież, żeby poznać sens filozofii platońskiej nie wystarczy sama przypowieść o jaskini, należy także poznać poglądy Platona na państwo i społeczeństwo. Takie zagadnienia są jednak raczej przedmiotem wykładu akademickiego. Osoba, która całą wiedzę czerpie ze szkoły nie będzie mogła połączyć niektórych faktów w jeden spójny obraz. Dlatego warto czytać.

Dobre lektury

Ważnym jest też, by samodzielnie dobierać sobie książki, które są interesujące. Nie może nic bardziej zabić zainteresowania filozofią jak książka, która jest nudna. Jednak za umiejętnością łatwego przekazania materiału nie mogą iść merytoryczne braki. Książka musi być pełna, bo myśl danego filozofa także była pełna. Możliwym jest, iż jeden pominięty fakt będzie kluczowy dla całej teorii lub dla jej zrozumienia. Pomocne będą rozmowy z osobami, które już się znają na danej tematyce, jednak pomocy można oczywiście szukać także w internecie.

Tekst źródłowy czy opracowanie

Można zadać sobie pytanie czy by poznać filozofię należy czytać przekłady tekstów źródłowych czy też lepiej jest sięgnąć po opracowania. Chyba każdy czytelnik ma nadzieję, że to druga opcja będzie tą prawidłową. Niestety – by najlepiej zrozumieć idee danego filozofa, należy czytać jego myśli w oryginale. Najlepiej oczywiście gdyby był to także tekst w języku autora. Jednak prawda jest też taka, że wiedza przekrojowa jest nie mniej ważna. By poznać warunki panujące w danej epoce czy też w warunkach geograficznych, warto zacząć od opracowań. Kiedy ktoś postanowi pogłębić wiedzę z danego filozofa, wtedy właśnie powinien sięgnąć po tekst źródłowy.

Filozofia grecka może wiele nauczyć. Jej cała mozaika dotyka chyba każdego ważnego tematu w życiu człowieka. Odpowiedzi są bardzo różne. Warto po nią sięgać, myśleć nad nią, lecz trzeba to robić umiejętnie. Umiejętność jednak bierze się z doświadczenia, a doświadczenie zdobywa się w jeden sposób- czytając.


KSO