Doskonale znane są obrazy zagranicznych mistrzów, które znajdują się w polskich muzeach. Najlepszymi przykładami są tu „Dama z gronostajem” Leonardo da Vinci (Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie), czy „Ekstaza świętego Franciszka” El Greco (Muzeum Diecezjalne w Siedlcach). Równie rozpoznawalne są obrazy rodzimych twórców przechowywane w naszym kraju. Warto jednak przyjrzeć się bliżej dziełom Polaków, które należą do kolekcji zagranicznych muzeów i galerii.
Jan Matejko
Matejko jest uważany za największego polskiego przedstawiciela malarstwa historycznego. Jego obrazy znane są zapewne każdemu, kto uważał na lekcjach historii. Słynna „Bitwa pod Grunwaldem” (Muzeum Narodowe w Warszawie), czy „Hołd pruski” (Muzeum Narodowe w Krakowie) stanowią niewielką część jego wybitnego dorobku. Kojarzony jest przede wszystkim z Polską, zwłaszcza przez tematykę swoich obrazów. Warto jednak wspomnieć, że jego dzieła znajdują się nie tylko w kraju. Jeden z jego obrazów – „Jan Sobieski pod Wiedniem” – znajduje się obecnie w Muzeach Watykańskich. W 200. rocznicę zwycięskiej bitwy w 1883 roku obraz ten został pokazany w austriackiej stolicy, a wstęp na wystawę obrazu był bezpłatny. Dzięki temu wiele osób mogło zobaczyć obraz i wzrosła świadomość roli, jaką odegrał w tej walce Sobieski z polską armią. W tym samym roku Jan Matejko wraz z delegacją udał się do papieża Leona XIII, któremu przekazano obraz jako „dar narodu polskiego”.
Wojciech Kossak
Jest kolejnym Polakiem kojarzony z malarstwem historycznym i batalistycznym. Znany przede wszystkim jako współautor słynnej „Bitwy pod Racławicami”, która znajduje się we Wrocławiu. Jego mniej kojarzonym powszechnie obrazem, także nawiązującym swą tematyką do insurekcji kościuszkowskiej, jest „Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie 24 marca 1794 roku” namalowana w 1911 roku. Dzieło to obecnie znajduje się w szwajcarskiej miejscowości Solura w Muzeum Tadeusza Kościuszki. Ciekawym jest fakt, że z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości nakręcono film w reżyserii Marka Brodzkiego, który odtwarza scenę namalowaną przez Kossaka.
Inni twórcy
Warto jeszcze wspomnieć o dawnych terenach Rzeczpospolitej. Na kresach znajduje się wiele dzieł artystów zwłaszcza przełomu XIX i XX wieku. Ciekawe zbiory sztuki polskiej można znaleźć we Lwowie. W tamtejszej Galerii Sztuki znajdują się obrazy wybitnych artystów m. in. Artura Grottgera („Nokturn”, „Zjednoczeni”), Juliusza Kossaka („Koń nad zabitym jeźdźcem”), Aleksandra Gierymskiego („Ulica w Rzymie nocą”), Olgi Boznańskiej („Portret dzieci”), Jacka Malczewskiego („Autoportret”), Józefa Mehoffera („Śpiewaczka”, „Europa jubilans”), Józef Chełmoński („Noc księżycowa”) czy Stanisław Wyspiański („Dziewczynka”). Nie sposób jednak wskazać wszystkich autorów i prac, które znajdują się poza granicami Polski. W muzeach i galeriach na świecie znajduje się mnóstwo obrazów znanych artystów. Warto mieć to na uwadze, kiedy będziemy za granicą – może uda nam się zobaczyć te dzieła sztuki na żywo?
JTO
