Chropowatość powierzchni to oznakowanie opisujące powierzchnie zewnętrzne każdego ciała stałego. Dzięki niej możliwe jest rozpoznawane optyczne (choć nie oznacza to, że widziane gołym okiem) lub wyczuwalne mechanicznie każdej nierówności powierzchni. Chropowatość powierzchni jest powiązana z obróbką skrawaniem, ponieważ to właśnie rodzaj wykonywanej obróbki i dobrane identyfikatory skrawania decydują o uzyskanej chropowatości powierzchni. W określaniu parametru chropowatości stosowanych jest wiele pojęć, wśród których najważniejsze to: linia odniesienia – określająca linię w stosunku do której określa się parametry profilu; odchylenie profilu – czyli odległość między punktem profilu i linią odniesienia; odcinek pomiarowy – który obejmuje około pięciu odcinków elementarnych; odcinek elementarny – definiujący parametry chropowatości powierzchni; linia wzniesień profilu oraz linia średnia profilu chropowatości.
Chropowatość i falistość powierzchni
Zbiór wszystkich nierówności powierzchni nazywa się strukturą geometryczną powierzchni. Trzeba wiedzieć, że nawet wygładzone powierzchnie będą posiadać drobne nierówności. W odróżnieniu od falistości powierzchni, chropowatość powierzchni mierzona jest na niewielkich odcinkach. Przyczynę powstania chropowatości powierzchni może stanowić kształt krawędzi skrawającej, nieprawidłowo dobrana prędkość posuwu, tworzenie wióra odpryskowego lub odkształcenie powierzchni spowodowane rodzajem obróbki. Z kolei falistość najczęściej powstaje w konsekwencji drgań maszyny.
Parametry chropowatości
Chropowatość powierzchni jest opisywana i oznaczana dwoma symbolami. „Ra” jest średnim, arytmetycznym odchyleniem od linii średniej. Jest to parametr uprzywilejowany w Polsce i najczęściej możemy go spotkać na rysunkach technicznych. Z kolei „Rz” oznacza największa wysokość chropowatości według zmierzonych 10 najwyższych profili. Wyróżniono zasadę 16%, która formułuje, że w przypadku mniej niż 16% mierzonych wartości przekraczających żądaną wartość, rozumie się, jakoby ta powierzchnia była zgodna z wymaganiami. Zasada ta jest używana w przypadku braku oznaczenia max, przy jakości powierzchni. Dla większego zrozumienia jakości wykonywanych elementów, w rysunku technicznym inżynierowie wprowadzili unormowane znaki, określające wielkość dopuszczalnej chropowatości powierzchni jak też sposób obróbki.
Jak wygląda pomiar chropowatości?
Chropowatość powierzchni odbywa się za pomocą urządzenia przenośnego lub stacjonarnego. Najpopularniejszym producentem urządzeń jest japońska firma Mitutoyo, której sprzęt pozwala położenie przyrządu na mierzonej powierzchni. Wysuwa się końcówkę pomiarowa i przez powolne wsuwanie, mierzy amplitudę wysokości. Odczyt po chwili jest widoczny na wyświetlaczu urządzenia.
Materiał partnera zewnętrznego
